Đi dưới những vòm hoa sữa

- Tất cả những nơi mà mọi người đưa em đến em đều rất thích, nhưng em vẫn có cảm giác gì đó thiếu thiếu?

Hạnh nhìn tôi có vẻ lo lắng khi nghe cô bé nói như vậy. Nhưng tôi cười, bởi có lẽ tôi đã hiểu vì sao em lại chưa cảm nhận hết về Hà Nội. Không phải tại thời gian còn ít, không phải tại chúng tôi không truyền hết tình yêu Hà Nội cho em. Nhưng điều quan trọng nhất, muốn thực sự hiểu và sâu sắc với bất kỳ điều gì, mỗi người đều phải tự mình khám phá bằng cảm xúc và cảm giác của chính mình. Chỉ có như vậy tình yêu mới tự sinh ra và lớn lên. Cũng như một nhà thơ nào đó đã viết “Tôi không sinh ra ở Hà Nội. Hà Nội tự sinh và tự lớn ở trong tôi” – tình yêu giản dị và tự nhiên chính là tình yêu lâu bền nhất.

- Từ ngày mai anh và chị Hạnh bận nên Vi chịu khó đi một mình nhé. Tiếng Việt của em thạo rồi nên không có gì phải lo lắng cả.
- Làm vậy có được không? Đây là lần đầu tiên Vi sang Hà Nội mà.
- ... Không sao đâu ạ. Anh chị bận thì cứ đi. Em tự lo cho mình được mà.
Tôi đặt hai tay lên đôi vai xương xương của Vi và nhìn thẳng vào đôi mắt biết cười rất tươi của em, nói: “Vi hãy tự mình bước đi ở đây nhé.”

Những ngày sau không gặp Vi, tôi và Hạnh ngồi ôn lại những kỉ niệm cũ và kể cho nhau nghe biết bao nhiêu điều để mong lấp cho đầy những khoảng trống nhớ thương suốt hơn một năm qua. Không biết đây là lần thứ bao nhiêu, khi nhìn về phía cô ấy, tôi lại thấy tim mình run lên từng hồi, nhẹ nhàng nhưng nghèn nghẹn:

- Hà Nội của mình vẫn khỏe. Ấy cũng vậy nhỉ. Hà Nội ngày nào cũng nhớ ấy nhiều lắm.
- Còn Hạnh, Hạnh có nhớ tớ không?

Tôi nhìn thẳng vào đôi mắt đen buồn buồn mà bao lâu nay tôi vẫn nhớ thì thầm vào tai em: “Tớ rất nhớ Hạnh”, Hạnh mỉm cười và đưa bàn tay cho tôi. Tôi siết chặt tay em, như siết chặt một Hà Nội trong niềm hạnh phúc của ngày trở về.

Vi tự mình đi lòng vòng quanh Hoàn Kiếm, chân mỏi rã rời nhưng vẫn đi. Nước Hoàn kiếm xanh ngắt. Những gốc cây già nua xù xì ôm bọc xung quanh hồ như một người mẹ dang rộng hai cánh tay của mình để che chở cho đứa con bé nhỏ và yếu ớt. Trong khoảnh khắc của buổi chiều ta rơi xuống, mầu trời xam xám ôm ghì lầy bờ hồ. Vi ngồi lặng yên trên một chiếc ghế đá ngoài mép gần hồ nhất, thả trôi mọi cảm giác của mình trên dòng sóng nhỏ lao xao theo gió. Chiều xuống. Hoàng hôn in hằn những dấu vết hoàng mang buồn bã lên mặt hồ. Một chút gió lùa vào da thịt qua chiếc áo mỏng. Vi khẽ rùng mình. “Chiều Hà Nội đẹp và tĩnh quá”. Bỏ mặc cho phố xá ngoài kia vẫn cứ bụi bặm và ồn ào, lá và gió Hoàn Kiếm vẫn yên tĩnh đến kì lạ.

- Ông có thể ngồi đây cùng cháu không?
- Dạ.
- Cháu từ đâu đến?
- Cháu từ Paris về. Cháu là người Hà Nội ạ.
- Cháu ở phố nào?
- Nhà cháu chuyển sang Pháp từ hồi ông ngoại cháu cơ, nên cháu cũng không biết nữa.
- Có những người sống ở Hà Nội gần hết đời người như ông cũng không bao giờ dám đi đâu xa Hà Nội. Nhớ và thiếu lắm. Nhớ cả một cốc trà đá vỉa hè vào mỗi sáng ở góc phố này nữa. Phải xa quê, chắc ông cháu cũng buồn lắm.
- ...
- Mỗi người là một linh hồn của một mảnh đất cháu ạ. Cháu có ngửi thấy mùi thơm của phố không?
- Dạ?
- Mùi thơm của hoa sữa đấy cháu ạ. Sáng nào ngủ dậy ông và bà cũng phải hít hà lấy chút hương thơm còn đọng hơi sương ấy, để giữ cho đầy bình yên... Khi cháu thực sự hiểu về Hà Nội, cháu sẽ hiểu những gì ông nói thôi cô bé ạ. Cháu mới chỉ có rất ít thời gian mà.

Lần đầu tiên Vi cảm nhận Hà Nội sâu sắc đến chừng ấy từ một người đã quá thấm cái hồn Hà Nội vào mình rồi. Cô cảm thấy hạnh phúc vô cùng. Tiễn ông về, Vi thấy nhớ ông ngoại của mình với những câu chuyện về Hà Nội xưa cũ mà khi còn sống ông vẫn hay kể cho cô nghe. Ông cụ đi tập thể dục đã tặng cho Vi một chiếc lá sấu vàng rơi trên phố - "Để cháu biết Hà Nội cũng nhỏ bé và mong manh như một chiếc lá. Nhẹ nhàng thôi nhé. Chúc cháu bình an." Có lẽ cuộc gặp gỡ này cũng là duyên phận, để cô có thể đến gần hơn với điều khuyết thiếu mà mình đang tìm kiếm.

- Cháu cứ để cho bước chân của mình tự do đi trên những con phố của Hà Nội, rồi cháu sẽ nhận ra tâm hồn con và Hà Nội tìm thấy nhau ở đâu.

Hà Nội vào đêm. Phố dần vắng hơn trong làn hơi sương mỏng manh của mùa thu heo may gió. Hương hoa sữa ban ngày có vẻ như bị chìm khuất đi bởi quá nhiều những ngột ngạt khác của cuộc sống. Nhưng đêm xuống, theo làn gió mỏng hoa sữa thơm nồng hơn, đậm đà hơn. Vi chủ tâm đi tìm những cây hoa sữa trên các con phố Hà Nội. Theo lời của ông cụ khi nãy thì nơi có những gốc hoa sữa lâu đời nhất của thành phố này chính là phố Quang Trung và Nguyễn Du. Vi đứng lặng đi khi nhìn những gốc hoa sữa già nưa, sần sù như đã có mặt trong cuộc đời này cả nghìn năm trời. Những cây hoa sữa cao vời vợi, hoa nở thành từng chùm trắng đến nghẹn ngào. Vi bước rất nhẹ quanh những gốc cây ấy, dùng đôi bàn tay nhỏ bé của mình nhặt rất nhiều những bông hoa trắng rơi trên nền đường cho vào túi áo.
“Hoa sữa thơm nồng như thổi hương thời gian từ rất xa xưa về. Mùi hương của hoa sữa!!!, quen quá. Hình như mình đã ngửi thấy rất nhiều lần từ đâu đó. Mình cảm nhận được nó, rất gần. Mùi hương toát ra từ chính đôi mắt rất buồn của mẹ?. Phải chăng chỉ có người Hà Nội mới tỏa ra cái mùi nồng nàn, đằm thắm đến chừng ấy. Chỉ khi thật nhẹ nhàng đi dưới những vòm hoa sữa rất già này mới nhhìn thấu rất sâu tâm hồn. Mình đã tìm ra điều gì đang thiếu trong chính tâm hồn mình rồi. Phải rồi, một mùi thơm Hà Nội. Chỉ có khi đi dưới những vòm hoa sữa này mình mới thực sự tìm thấy điều đó”.

Vi đi rất lâu quanh những hàng cây hoa sữa ấy. Lần đầu tiên sau những ngày về Hà Nội Vi cảm thấy mình thực sự thuộc về nơi này. Cô cảm thấy nhớ mẹ da diết. Vi gọi điện thoại đường dài cho mẹ, chỉ để nói duy nhất một câu: “Con đã tìm được mùi thơm của tâm hồn Hà Nội mẹ ạ”. Dập máy. Nhưng Vi biết mẹ sẽ không giận vì cô hiểu chỉ cần như thế thôi, cô sẽ đánh thức tất cả trong mẹ. Mẹ yêu Hà Nội, mẹ không có quyền phủ nhận hay chạy trốn nó nữa.

Đêm đó Vi gọi cho tôi và Hạnh rủ đi chụp ảnh phố đêm. Khi cả ba anh em đang ngồi uống trà đá ở phố Trần Hưng Đạo, Vi thủ thỉ:

- Em đã tìm được Hà Nội thật sự của em rồi.
- ...
- Dưới những vòm hoa sữa này đây. Khi bước chân dưới những vòm hoa thơm nồng nàn này em đã nhận ra rằng, đó là khi Hà Nội tròn đầy nhất. Hình như ai đã từng sống với mảnh đất này sẽ đều tự nhiên gắn bó đến bất tận và dù đi đến đâu cũng vẫn mãi mang theo mùi thơ